Bloedarmoede (anemie)

Vandaag getest, morgen de uitslag.

  • Geen wachttijd.
  • Persoonlijk advies over de uitslag
  • Klinieken in 8 steden.
  • BIG-Geregistreerde artsen
  • Ook in de avond en in het weekend
Home » Bloedonderzoeken » Bloedarmoede (anemie)

Wat is bloedarmoede?

Bij bloedarmoede is er sprake van weinig of niet goed functionerende rode bloedcellen in het bloed. Een specifiek eiwit in de rode bloedcellen, genaamd hemoglobine (Hb), is verantwoordelijk voor het transport van zuurstof vanuit de longen naar alle onderdelen van het lichaam. Bij bloedarmoede zou het dus kunnen dat er onvoldoende zuurstof naar de onderdelen van het lichaam worden vervoerd. Als gevolg van dit tekort kunnen klachten ontstaan zoals vermoeidheid, duizeligheid, hartkloppingen, hoofdpijn en kortademigheid bij inspanning.

Oorzaken bloedarmoede

De mogelijke oorzaken van bloedarmoede kunnen worden onderverdeeld in de volgende drie groepen:

1. Verlies van rode bloedcellen
2. Verminderde of gestoorde aanmaak van rode bloedcellen
3. Verhoogde afbraak van rode bloedcellen

Verlies van rode bloedcellen

Bij verlies van een substantiële hoeveelheid bloed, bijvoorbeeld na een ongeluk, operatie of bevalling, kan er bloedarmoede ontstaan. Dit kan ook voorkomen bij vrouwen die heftig menstrueren. Ook kan er sprake zijn van chronisch bloedverlies in het maag-darm stelsel. Dit kan voorkomen bij een maagzweer, ontstekingen of bloedende poliepen in de darmen of een middenrifbreuk.

Verminderde of gestoorde aanmaak van rode bloedcellen

Onder andere, ijzer, vitamine B12 en foliumzuur zijn nodig voor de aanmaak van hemoglobine. Een tekort aan één of meerdere van deze nutriënten kan derhalve bloedarmoede veroorzaken.

IJzertekort

Bloedarmoede ten gevolge van een ijzertekort komt het meest voor onder vrouwen in de reproductieve levensfase als gevolg  van menstrueel bloedverlies. Bij mannen en vrouwen na de menopauze wordt het vaak gezien bij chronisch bloedverlies uit het maagdarmstelsel.

Vitamine B12 tekort

Vitamine B12 wordt verkregen uit dierlijke producten zoals vlees, vleeswaren, melk, melkproducten, vis en eieren. Wanneer dergelijke producten worden genuttigd, wordt de vitamine B12 opgenomen in het lichaam via het ileum (het laatste deel van de dunne darm). Om goede opname, vanuit het ileum mogelijk te maken, wordt vitamine B12 gekoppeld aan ‘intrinsic factor’, een eiwit gemaakt door de maag. Het niet of onvoldoende nuttigen van dierlijke producten (zoals bij veganisten), aandoeningen van de maag (auto-immuunziektevan de maag of verwijdering van een deel van de maag) of darm (bijvoorbeeld de ziekte van Crohn of verwijdering van deel van de dunne darm) kunnen, derhalve, een tekort aan vitamine B12 geven.

Foliumzuurtekort

Een bloedarmoede als gevolg van een foliumzuur tekort wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door onvoldoende inname bijvoorbeeld door alcoholmisbruik.

Verhoogde afbraak van rode bloedcellen

Rode bloedcellen worden door het beenmerg gemaakt en leven gemiddeld 120-140 dagen waarna ze verwijderd worden uit het lichaam. Wanneer er meer rode bloedcellen eerder uit het lichaam worden verwijderd dan dat het beenmerg deze kan aanmaken, kan er een bloedarmoede ontstaan. Voorbeelden waarbij rode bloedcellen eerder worden afgebroken zijn defecten van deze cellen als gevolg van defecten rode bloedcel membranen (sferocytose, elliptocytose) of door defecten in enzymen van de rode bloedcel (G6PD- en pyruvaatkinasedeficiëntie).

Wanneer testen?

Deze test kan in het kader van een algehele gezondheidstest uitgevoerd worden. Verder is het aan te raden om bij klachten als vermoeidheid, duizeligheid, hartkloppingen, hoofdpijn en kortademigheid bij inspanning deze test uit te voeren om een bloedarmoede als oorzaak van de klachten aan te kunnen tonen dan wel uit te sluiten.

Wat houdt een bloedonderzoek naar bloedarmoede in?

In eerste instantie wordt er alleen getest wat de Hb-waarde is. Bij een normale Hb is er namelijk geen sprake van bloedarmoede. Indien het Hb verlaagd is (mannen < 8,5 mmol/L en vrouwen < 7,5 mmol/L) worden MCV en ferritine bepaald (aanvullende kosten €20,-). Dit omdat in de meeste gevallen van bloedarmoede een gebrek aan ijzer de oorzaak is. Is het ferritine gehalte normaal, dan worden aanvullend nog de volgende testen bepaald: IJzer / Transferrine / Actief vitamine B12 / Foliumzuur / BSE / Groot bloedbeeld (erytrocyten, trombocyten, leucocyten, MCV MCH, MCHC, reticulocyten / LDH / eGFR). (Aanvullende €60,-). In het uitklapmenu hieronder kun je lezen wat deze testen inhouden.

Wat wordt er getest bij een Bloedarmoede (anemie) onderzoek

Om te bepalen of er sprake is van bloedarmoede wordt in eerste instantie het Hb gecontroleerd. Hb staat voor hemoglobine, dit is de hoeveelheid zuurstofdragend eiwit van je bloed. Hemoglobine vervoert zuurstof en koolstofdioxide gekoppeld aan de rode bloedcellen naar de weefsels en organen.

MCV staat voor Mean Corpuscular Volume. Bij deze test wordt er gekeken naar de gemiddelde grootte van rode bloedcellen. Bij bloedarmoede die veroorzaakt wordt door een vitamine-B12 gebrek zien we een te hoge MCV-waarde. Wordt de bloedarmoede veroorzaakt door een tekort aan ijzer, dan zien we juist een te lage MCV-waarde. Deze test wordt pas uitgevoerd bij een te lage Hb-waarde.

Ferritine is het eiwit dat ijzer opslaat in je lichaam en daarom geeft testen op Ferritine een goed inzicht in de hoeveelheid ijzer in je lichaam. IJzer heeft het lichaam namelijk nodig om hemoglobine aan te maken. Met te weinig in je lichaam, kun je dus niet voldoende hemoglobine aanmaken. Deze test wordt pas uitgevoerd bij een te lage Hb-waarde.

Het lichaam heeft ijzer nodig voor, onder andere, de werking van enzymen en als bouwstof voor hemoglobine; het eiwit dat het lichaam gebruikt om zuurstof te binden aan de rode bloedcellen en te vervoeren. Een te lage ijzerwaarde kan komen door verlies van ijzer (bijvoorbeeld door bloedverlies tijdens de menstruatie), maar kan ook een gevolg zijn van te weinig inname van ijzer via de voeding of een slechte opname van ijzer in het maag-darmstelsel. Een verhoogde waarde kan voorkomen bij ijzerstapeling. De hoeveelheid ijzer in het bloed verschilt sterk gedurende de dag en is het hoogst in de ochtend.

Transferrine is het transporteiwit dat ijzer vervoert in het bloed en wordt aangemaakt door de lever. Bij een te lage transferrine kan er sprake zijn van teveel ijzer in het bloed (zoals bij hemochromatose). Is het transferrine verhoogd dan is er te weinig ijzer in het lichaam aanwezig. Dit komt echter ook voor tijdens de zwangerschap en het gebruik van de anticonceptiepil.

Te weinig vitamine B12 kan bloedarmoede en schade aan het zenuwstelsel veroorzaken. Vitamine B12 is belangrijk voor een goede werking van het zenuwstelsel en speelt een belangrijke rol bij het maken en herstellen van weefsels en cellen (zoals de rode bloedcellen). Ook is het van belang bij de energievoorziening van het lichaam. Vitamine B12 komt ons lichaam binnen via de voeding en bevindt zich vooral in dierlijke producten. Een tekort kan soms moeilijk aan te tonen zijn. Deze test kijkt naar de vitamine B12 die in het bloed aanwezig is en direct beschikbaar is voor de weefsels om te gebruiken, maar zegt niets over de voorraad. Gebruik je al vitamine B12 suppletie dan is deze test niet geschikt. Het is belangrijk dit te vermelden tijdens het consult. Een tekort aan vitamine B12 kan ontstaan door te weinig toevoer via de voeding (vegetariër/veganist), te weinig opname via het maag-darmstelsel (maag-darmproblemen of pernicieuze anemie) of een verhoogd gebruik (bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap). Ook kan er door alcohol- of medicatiegebruik sprake zijn van een verhoogde uitscheiding via de nieren. Een verhoogde waarden heeft meestal geen consequenties (kan komen door een verhoogde inname via de voeding of suppletie).

Foliumzuur (vitamine B11) speelt samen met vitamine B12 een belangrijke rol bij de aanmaak van de rode bloedcellen. Ook gebruikt het lichaam foliumzuur voor het goed functioneren van het zenuwstelsel en afweersysteem. Een tekort aan foliumzuur komt meestal doordat er te weinig foliumzuur via de voeding binnenkomt of er sprake is van een gebrekkige opname van foliumzuur in het darmstelsel. Teveel foliumzuur komt vrijwel altijd doordat er teveel binnenkomt via voedingssupplementen.

Deze test, die ook wel bezinking wordt genoemd, meet hoe snel de rode bloedcellen in een bloedbuis naar beneden zakken en geeft informatie over de samenstelling van het bloed en de aanwezigheid van ontstekingen. Bij bloedarmoede is de bezinking verhoogd.

Testen zoals Hb, MCV en ferritine zijn reeds onderdeel van een groot bloedbeeld, verder wordt er ook gekeken naar de grootte, rijpheid, de vorm en de variatie van de rode bloedcellen om te bepalen of er sprake is van bloedarmoede (Ht, MCV, MCH, MCHC en RDW) maar daarnaast wordt er ook gekeken naar de witte bloedlichaampjes (leucocyten) die worden gemeten als maat voor ontsteking, samen met het ontstekingseiwit CRP (C-reactief pro (C-reactief proteïne). Dit kan ook een maat zijn voor laaggradige ontstekingen als indicatie voor chronische ziekten. Tot slot worden de bloedplaatjes (trombocyten) ook gemeten in het bloedbeeld.

Bronnen

Afspraak maken

Binnenkort beschikbaar

Prijs:
€ 60
Duur:
10 minuten
Uitslag:
1 werkdag