Mycoplasma genitalium
Mycoplasma genitalium is een nog vrij onbekende bacteriële seksueel overdraagbare aandoening oftewel SOA. Deze bacterie werd voor het eerst ontdekt in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Hoewel de bacterie inmiddels al ruim dertig jaar bekend is en geassocieerd wordt met seksueel contact weten we er nog steeds niet heel veel van. Verwarrend! Tijd voor een uiteenzetting van wat we wel al weten.
Figuur 1 Mycoplasma genitalium onder de microscoop. (Berkhout & van der Wal, 2018)
Wat is mycoplasma genitalium?
Mycoplasma genitalium is een bacterie uit de groep van de mycoplasma bacteriën die allen als eigenschap hebben dat ze geen celwand hebben. Een fijne eigenschap voor bacteriën omdat juist deze celwand bacteriën gevoelig maakt voor antibiotica.
De soort mycoplasma genitalium is seksueel overdraagbaar en kan bij mannen zorgen voor een ontsteking van de plasbuis. Hierdoor kunnen klachten ontstaan zoals pijn of een branderig gevoel bij het plassen, pus of witachtige afscheiding, jeuk en irritatie.
Vrouwen kunnen naast een branderig gevoel bij het plassen last krijgen van toegenomen vaginale afscheiding, bloedverlies na seksueel contact of bloedverlies tussen twee menstruaties. Ook kunnen ontsteking van de baarmoederhals, het baarmoederslijmvlies en verder opstijgende ontstekingen van het kleine bekken (PID=Pelvic Inflammatory Disease) optreden.
Dit kan leiden tot onvruchtbaarheid (hoewel minder vaak optredend als bij chlamydia) en vroegtijdige abortus (miskraam) in het geval van zwangerschap. De infectie kan daarnaast ook aanwezig zijn zonder dat het klachten geeft.
Hoe krijg je een mycoplasma infectie?
Mycoplasma genitalium kan worden overgedragen middels onveilig seksueel contact. De bacterie is voornamelijk aanwezig in de plasbuis bij mannen en in de vagina en plasbuis bij vrouwen maar kan soms ook in de keel of het rectum gevonden worden.
Via oraal of anaal onbeschermd contact zou de infectie dus ook kunnen worden overgedragen. Volgens een Zweeds onderzoek blijkt de kans op overdracht naar de sekspartner vergelijkbaar te zijn met die van chlamydia.
Hoe vaak een infectie met mycoplasma voorkomt is nog relatief onbekend. Uit recent Nederlands onderzoek blijkt dat 4,5 % van de patiënten uit een populatie van 1188 patiënten bij wie een soa-screening werd aangevraagd positief te zijn voor Mycoplasma genitalium. Gonorroe werd maar bij 1,8% van de patiënten gevonden.
Daarentegen werd bij 8,3% van de patiënten uit deze groep chlamydia aangetoond. Mycoplasma genitalium lijkt vooral ook vaker voor te komen bij de zogeheten hoogrisico populatie. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die meerdere wisselende seksuele contacten hebben, prostituees en prostituanten, mensen uit niet-Westerse landen en mannen die seks hebben met mannen (MSM).
Bij Nederlandse patiënten met een plasbuisontsteking die niet door gonorroe werd veroorzaakt bleken deze hoogrisicopatiënten significant vaker positief voor mycoplasma genitalium dan de laagrisicopatiënten (respectievelijk 11% tegenover 6%)
Hoe test je op mycoplasma infectie?
Een infectie met mycoplasma kan worden aangetoond middels mycoplasma test. Hierbij wordt een PCR test op urine bij de man en een vaginale swab bij de vrouw afgenomen. Afhankelijk van de plaats waar er onveilig contact heeft plaatsgevonden kan er ook getest worden in de keel of het rectum.
Hoewel Mycoplasma genitalium dus vaker voor lijkt te komen dan gonorroe is niet duidelijk of een infectie die geen symptomen geeft behandeld dient te worden. Dit heeft onder andere te maken met de toenemende antibiotica resistentie van deze bacterie.
Om die reden wordt er niet routinematig getest op Mycoplasma genitalium. Er wordt geadviseerd om te testen op Mycoplasma genitalium indien er sprake is van klachten waarbij tijdens eerder onderzoek chlamydia en gonorroe niet gevonden zijn.
Ook wordt er geadviseerd om te testen wanneer (een van) je partner(s) besmet blijkt te zijn met Mycoplasma genitalium. Het wordt niet aangeraden om te behandelen zonder diagnose.
Mycoplasma behandeling
Wanneer uit een PCR test blijkt dat je besmet bent met Mycoplasma genitalium, dan dien je behandeld te worden met een 5-daagse antibioticakuur. Omdat de Mycoplasma genitalium bacterie geen celwand heeft zijn de behandelingsmogelijkheden met antibiotica beperkt (de meeste soorten antibiotica werken/vernietigen namelijk de celwand van bacteriën).
Azitromycine is een van de weinige antibioticasoorten waar de bacterie (nog) goed op reageert, maar helaas wordt ook hiertegen toenemend resistentie gemeld. Om die reden is het dan ook heel belangrijk om de kuur die je gekregen hebt af te maken.
Daarnaast wordt geadviseerd om 4-6 weken na het laatste tablet van je kuur een zogeheten test-of-cure te doen. Hierbij testen we opnieuw op de aanwezigheid van de bacterie. Vinden we de Mycoplasma genitalium bacterie weer dan word je opnieuw behandeld met een andere antibiotica soort.
Het is belangrijk je seksuele partners te vertellen over je diagnose. Zij zullen net als jij getest en eventueel behandeld moeten worden. Partners worden na een waarschuwing voor Mycoplasma genitalium niet blind behandeld (behandelen zonder vooraf testen).
Wil je meer informatie of bestaat er twijfel over een mogelijke infectie met mycoplasma genitalium? Maak dan een afspraak bij de StadsKliniek.
Auteur: StadsKliniek, o.a. R.C. van der Bilt, MSc.
Bronnen:
Anagrius, C., Lore, B., & Jensen, J. (2013). Treatment of M. genitalium. Observations from a Swedish STD clinic. PLoS One, 8:e61481.
Berkhout, H., & van der Wal, M. (2018, augustus 17). Mycoplasma genitalium, een nieuwe soa? Opgehaald van Huisarts en Wetenschap: https://www.henw.org/artikelen/mycoplasma-genitalium-een-nieuwe-soa
De Jong, A., Rahamat-Langendoen, J., Van Alphen, P., & et al. (2016). Large two-centre study into the prevalence of M. genitalium and Trichomonas vaginalis in the Netherlands. Int J STD AIDS, 27:856-60.
Smeets, L., Maljers, D., Bakker, C., Middelburg, J., & Bruisten, S. (2008). The Prevalence of Mycoplasma genitalium in the Netherlands. Posterpresentatie. Barcelons: ECCMID.
